21. Informatieplicht beroepsfunctionarissen (school van de kinderen etc.) aan de niet-verzorgende ouders na een scheiding

Op grond van artikel 377c van het Burgerlijk Wetboek hebben scholen, maar ook huisartsen, therapeuten en gemeenteambtenaren, kortom eenieder die over belangrijke informatie over de kinderen van een niet-verzorgende ouder beschikt, een informatieplicht naar de niet-verzorgende ouders van kinderen na een scheiding wanneer die ouder daarom vraagt (zgn. passieve informatieplicht).

Daarnaar gevraagd dienen al deze beroepsfunctionarissen de niet-verzorgende ouder daarom van dezelfde informatie te voorzien als die ook gegeven dient te worden aan de verzorgende ouder. Niet meer, maar ook niet minder. De leerplichtambtenaar is daarnaar gevraagd dus verplicht de ouder te informeren op welke school de verzorgende ouder de kinderen gedaan heeft. En de school is daarnaar gevraagd dus verplicht om rapporten toe te sturen, een afspraak te maken voor een gesprek met de mentor van de kinderen of een rapportgesprek met de leerkracht van de kinderen. De huisarts dient - daarnaar gevraagd - de niet-verzorgende ouder te informeren over de gezondheid van de kinderen. En de wijkpolitieambtenaar dient - daarnaar gevraagd - de niet-verzorgende ouder te informeren als er problemen met de kinderen in de wijk of met de wet zijn.

Informatieplicht beroepsfunctionarissen niet vrijblijvend
Een veel voorkomend misverstand bij beroepsfunctionarissen en verzorgende ouders is dat deze informatieplicht vrijblijvend zou zijn. Ten onrechte wordt daarbij uitgegaan van de opvatting dat al deze beroepsfunctionarissen weliswaar in beginsel een informatieplicht zouden hebben, maar daaraan niet hoeven te voldoen als zij zelf van mening of oordeel zijn dat het verstrekken van de gevraagde informatie niet in het belang van het kind zou zijn.

Dit is een misvatting. Beroepsfunctionarissen hebben allen in beginsel deze informatieplicht en die is niet vrijblijvend. Zij worden daarvan pas uitgezonderd als de rechter in een beschikking heeft uitgesproken dat het verstrekken van gevraagde informatie niet in het belang van het kind of de kinderen zou zijn. Alleen de rechter is dus bevoegd om over de uitzonderingen op de wettelijke informatieplicht van beroepsfunctionarissen een oordeel te vellen. De beroepsfunctionaris is dat niet naar eigen believen en oordeel.

Dit betekent dat een beroepsfunctionaris - daarnaar gevraagd - door de niet-verzorgende ouder dus uitsluitend informatie over het kind mag weigeren met een beroep op het belang van het kind wanneer hij/zij dit doet onder directe verwijzing naar een daartoe door de rechter uitgesproken rechtbankbeschikking waarin het verstrekken van de gevraagde informatie door de rechter niet in het belang van de kinderen wordt geoordeeld.

Passieve informatieplicht
Een belangrijk probleem van het wetsartikel over de passieve informatieplicht is dat de niet-verzorgende ouder alleen de informatie krijgt waarnaar hij/zij expliciet vraagt alsook dat er steeds opnieuw naar gevraagd moet worden door de niet-verzorgende ouder. Dit roept onnodige drempels op voor veel niet-verzorgende ouders en maakt het verkrijgen van de noodzakelijke informatie door de niet-verzorgende ouders tot een uiterst vermoeiende en slepende zaak. Men moet steeds weer vragen, steeds weer zeuren, want zo voelt het voor de niet-verzorgende ouder. Terwijl het juist zo belangrijk is voor het welzijn van de kinderen als ook de niet-bverzorgende ouder geïnformeerd en betrokken blijft bij belangrijke informatie over de kinderen. Dat besef leeft echter nog te weinig bij beroepsfunctionarissen.

Veel hangt daarbij overigens ook af van de wijze waarop het informatieverzoek aan de beroepsfunctionaris door de niet-verzorgende ouder wordt verwoord: Je kunt de school vragen naar de laatste rapporten en resultaten van de kinderen, of je kunt de school vragen steeds alle rapporten en klassefoto's toe te sturen. Je kunt de school vragen om een gesprek met de mentor of klasseleerkracht van de kinderen, of je kunt de school vragen elk kwartaal een gesprek met de mentor en/of klasseleerkracht in te plannen.

Oproep standaardbrieven
Wat dat betreft hier daarom een oproep aan niet-verzorgende ouders om hun informatieverzoeken aan beroepsfunctionarissen geanonimiseerd in te sturen naar deze website, zodat we kunnen komen tot standaard informatieverzoekbrieven aan de school van de kinderen, de huisarts, de leerplichtambtenaar etc. etc. U kunt daartoe de interactieve commentaarfunctie onderaan dit bericht gebruiken om uw geanonimiseerde standaardbrieven in te sturen.

Actieve informatieplicht (wetswijziging gevraagd)
Maar het zou zo veel beter zijn als scholen landelijk verplicht worden om rapporten niet alleen naar de verzorgende ouder, maar ook naar de niet-verzorgende ouder toe te sturen, zodat de last van het steeds moeten vragen om informatie niet langer bij de toch al op afstand geplaatste ouder komt te liggen. Voor beroepsfunctionarissen werkt dit ook veel beter, aangezien zij in hun administratie dan gewoon rekening kunnen houden met deze actieve informatieplicht naar niet-verzorgende ouders. Wij pleiten daarom voor wetswijziging van de passieve informatieplicht naar een actieve informatieplicht voor beroepsfunctionarissen.

Tot slot: De preciese wetstekst van de huidige passieve informatieplicht voor beroepsfunctionarissen aan niet-verzorgende ouders (artikel 377c)

Burgerlijk Wetboek 1 (BW1)
Artikel 377c | BW1, Boek 1, Titel 15 (Omgang en informatie)

1.
Onverminderd het bepaalde in artikel 377b van dit boek wordt de niet met het gezag belaste ouder desgevraagd door derden die beroepshalve beschikken over informatie inzake belangrijke feiten en omstandigheden die de persoon van het kind of diens verzorging en opvoeding betreffen, daarvan op de hoogte gesteld, tenzij die derde de informatie niet op gelijke wijze zou verschaffen aan degene die met het gezag over het kind is belast dan wel bij wie het kind zijn gewone verblijfplaats heeft, of het belang van het kind zich tegen het verschaffen van informatie verzet.

2.
Indien de informatie is geweigerd, kan de rechter op verzoek van de in het eerste lid van dit artikel bedoelde ouder bepalen dat de informatie op de door hem aan te geven wijze moet worden verstrekt. De rechter wijst het verzoek in ieder geval af, indien het belang van het kind zich tegen het verschaffen van de informatie verzet.

3.
Het vierde lid van artikel 377a van dit boek is van overeenkomstige toepassing.