Digitaal aanvragen
van gezamenlijk gezag
Rechtspraak.nl - Den Haag , 16-7-2013
Vanaf 15 juli 2013 is het voor ouders mogelijk om via het
Digitaal loket Rechtspraak digitaal het gezamenlijk gezag over hun kind aan te
vragen. Daarmee is de procedure gemakkelijker en goedkoper geworden. Zo kunnen
zij de aanvraag namelijk vanuit huis doen en hoeven ze geen schriftelijke
bewijsstukken meer in te dienen. De Rechtspraak voert de benodigde controles zelf
uit.
Toegang
Ouders hebben met hun Digid toegang tot het digitale
formulier aanvragen gezamenlijk gezag. De benodigde gegevens uit de
gemeentelijke basisadministratie (GBA) worden automatisch opgehaald en
gecontroleerd. Na invulling wordt de aanvraag digitaal naar de rechtbank
verzonden. De griffie
controleert de aanvraag en verwerkt deze na goedkeuring in het Centraal
Gezagsregister. Vervolgens krijgen de ouders een bevestiging van de
inschrijving thuis gestuurd.
Gezamenlijk gezag
Rechtspraak.nl – Verkregen op 22
augustus 2013
Wat is gezag over een kind?
Minderjarigen (0 tot 18 jaar) staan onder gezag. Onder
gezag wordt verstaan ouderlijk gezag dan wel voogdij. Ouderlijk gezag wordt
door de ouders gezamenlijk of door één ouder uitgeoefend. Voogdij wordt door
een ander dan een ouder uitgeoefend.
Het gezag heeft betrekking op de persoon van de
minderjarige, het bewind
over zijn vermogen en zijn vertegenwoordiging in rechtshandelingen.
Als u het gezag heeft over een kind, bent u
verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding van het kind en heeft u
vrijwel altijd een onderhoudsplicht. Ook bent u de wettelijke vertegenwoordiger
en beheert u het vermogen van het kind. In Nederland staan vrijwel alle
minderjarigen onder gezag. Dit betekent dat zij bepaalde beslissingen niet zelfstandig
mogen nemen. Meestal oefent een van de ouders het gezag uit, maar ook een
niet-ouder kan gezag over een kind hebben.
Wie heeft het gezag?
De biologische moeder van een kind heeft het gezag over
het kind tenzij de moeder minderjarig is of de moeder onder curatele
is gesteld. Zie ook het onderdeel Ondercuratelestelling
op deze pagina.
De moeder oefent het gezag gezamenlijk uit met haar echtgenoot of geregistreerd partner als het kind is geboren tijdens hun huwelijk of geregistreerd partnerschap.
De moeder oefent het gezag gezamenlijk uit met haar echtgenoot of geregistreerd partner als het kind is geboren tijdens hun huwelijk of geregistreerd partnerschap.
Ouders die voor de geboorte of adoptie van hun kind zijn
getrouwd, krijgen automatisch het ouderlijk gezag over hun kind. Als een vrouw
en een man getrouwd zijn en een kind krijgen, is erkenning niet nodig. De vader
wordt automatisch de juridische vader.
Ook wanneer u een geregistreerd partnerschap heeft krijgt
u automatisch het ouderlijk gezag over de kinderen die ten tijde van het geregistreerd
partnerschap worden geboren of geadopteerd. Om de juridische vader te worden,
moet de man het kind echter wel eerst erkennen. Dit is niet automatisch
geregeld, zoals bij het huwelijk.
Zijn de ouders niet met elkaar gehuwd en hebben zij geen
geregistreerd partnerschap en hebben zij niet eerder het gezamenlijk gezag over
het kind uitgeoefend, dan heeft alleen de moeder het gezag. De vader krijgt pas
gezamenlijk met de moeder gezag nadat zij het gezamenlijke gezag hebben doen
inschrijven in het gezagsregister van een rechtbank. De man moet het kind wel
eerst erkennen. Dit is niet automatisch geregeld, zoals bij het huwelijk.
Het kind kan ook al erkend worden voordat het geboren is.
Dit wordt het erkennen van de ongeboren vrucht genoemd. Gezamenlijk gezag kunt
u vervolgens na de geboorte van het kind aanvragen.
Voor de brochure gezamenlijk gezag verwijzen we naar de
site van de Rijksoverheid.
Onbevoegd tot het gezag zijn minderjarigen, zij die onder
curatele zijn gesteld en zij wier geestvermogens zodanig zijn gestoord, dat zij
in de onmogelijkheid verkeren het gezag uit te oefenen.
Voorwaarden aanvragen gezamenlijk gezag
- Het kind is niet geboren tijdens het huwelijk dan wel geregistreerd partnerschap.
- Op het moment dat het verzoek wordt ingediend, oefent de moeder het gezag alleen uit.
- Het verzoek moet gezamenlijk door beide ouders worden ingediend.
- De vader heeft het kind erkend of het vaderschap is gerechtelijk vastgesteld.
- De ouders zijn meerderjarig. Voor de minderjarige moeder bestaat de mogelijkheid meerderjarig verklaard te worden.
- De ouders hebben niet eerder gezamenlijk het gezag uitgeoefend over het desbetreffende kind.
- De ouders zijn geen van beiden onder curatele gesteld.
- Geen van beide ouders lijdt zodanig aan een geestelijke stoornis dat hij of zij in de onmogelijkheid verkeert het gezag uit te oefenen.
- De vader of moeder is niet door middel van een rechterlijke uitspraak ontheven van of ontzet uit het gezag over het kind over wie zij gezamenlijk gezag uit willen oefenen.
- Er is geen derde (andere) persoon met het gezag belast.
- Het kind is door adoptie in familierechtelijke betrekking met de vader komen te staan, terwijl de vader niet met de moeder is gehuwd of een geregistreerd partnerschap is aangegaan.
- U heeft niet al eerder een aantekening voor hetzelfde kind laten maken in het gezagsregister.
De procedure voor de inschrijving van een verzoek inzake
het gezamenlijk gezag is kosteloos.
Erkenning kind
U kunt een kind erkennen bij de gemeente. Dit kan voor de
geboorte, tijdens de aangifte van de geboorte of op een later moment. Een man
die niet getrouwd is met de moeder van zijn kind kan toch officieel het vaderschap
van het kind op zich nemen. Dit wordt erkenning genoemd. Het kind kan ook al
erkend worden voordat het geboren is. Dit wordt het erkennen van de ongeboren
vrucht genoemd.
Bij erkenning ontstaat er een juridische band tussen de
vader en het kind: de familierechtelijke betrekking. De (juridische) vader is
dan verplicht om zijn kind te onderhouden. Het kind krijgt op zijn beurt het
recht op een erfenis.
Vervangende toestemming erkenning
De toestemming voor erkenning van de moeder van wie het
kind nog geen zestien jaar is, dan wel de toestemming van het kind van twaalf
jaren of ouder, kan op verzoek van de man die het kind wil erkennen, door de
toestemming van de rechtbank worden vervangen. Dit als de erkenning de belangen
van de moeder bij een ongestoorde verhouding met het kind of de belangen van
het kind niet zou schaden, en de man de verwekker is van het kind.
Minderjarige moeder en gezag over het kind
In principe moet u 18 jaar of ouder (meerderjarig) zijn
om gezag te mogen uitoefenen over een kind. Alleen als u een moeder bent van 16
of 17 jaar kunt u de rechter vragen om u meerderjarig te verklaren. U kunt dan
toch het gezag over uw kind krijgen. In geval van zwangerschap kunt u als u 16
of 17 jaar bent ook trouwen of een geregistreerd partnerschap afsluiten en zo
gezag over uw kind krijgen.
Iemand van 16 of 17 jaar kan in het huwelijk treden. In
beginsel dient een persoon om een huwelijk te mogen aangaan de leeftijd van
achttien jaren te hebben bereikt. Dit huwelijkbeletsel bestaat niet wanneer
personen de leeftijd van 16 jaar hebben bereikt én de vrouw een verklaring van
een arts overlegt dat zij zwanger is, dan wel dat haar kind reeds ter wereld
heeft gebracht. Daarnaast kan de minister van justitie om gewichtige redenen
ontheffing verlenen aan personen jonger dan 18 jaar. Ouders die voor de
geboorte van hun kind zijn getrouwd, krijgen automatisch het ouderlijk gezag
over hun kind .
Adoptie
Door adoptie komen de geadopteerde en de adoptiefouder(s)
in familierechtelijke betrekking tot elkaar te staan. Het gezamenlijk gezag
ontstaat dan alleen automatisch in het geval dat de ouder en de adoptant gehuwd
zijn of hun partnerschap hebben laten registreren.
Zijn de ouder van het kind en de partner/adoptant niet
gehuwd dan krijgen zij pas gezamenlijk gezag nadat zij het gezamenlijke gezag
hebben doen inschrijven in het gezagsregister.
Ondercuratelestelling
Kan iemand niet meer (geheel) zijn eigen belangen
behartigen of (volledig) voor zichzelf zorgen dan geeft de wet de mogelijkheid
die persoon onder curatele te stellen. De rechter beslist hierover. Redenen om
iemand onder curatele te stellen lopen uiteen van geestelijke stoornissen, tot
verkwisting en drankmisbruik. Iemand die onder curatele is gesteld (de curandus)
verliest zijn handelingsbekwaamheid en kan zonder toestemming van de curator
niet langer zelfstandig rechtshandelingen verrichten.
De aantekening van het gezamenlijk gezag kan door de griffier
worden geweigerd, indien op het tijdstip van het verzoek:
- één of beide ouders onbevoegd is tot het gezag;
- één van beide ouders is ontheven of ontzet van het gezag en de andere ouder het gezag uitoefent;
- een voogd met het gezag over het kind is belast;
- de voorziening in het gezag over het kind is komen te ontbreken (bijvoorbeeld indien de voogd is overleden of als de ongehuwde moeder ten tijde van de geboorte van het kind minderjarig is);
- de ouder die het gezag heeft, dit gezamenlijk met een ander dan de (mede)aanvrager uitoefent.
Echtscheiding en de gevolgen voor het gezag over de
minderjarige kinderen
In beginsel blijft het gezamenlijke gezag van de ouders
na scheiding ongewijzigd. Op verzoek van een gezaghebbende ouder kan de rechter
bepalen dat slechts één van hen met het gezag wordt belast indien dit in het belang
is van het kind.
Einde gezag
Uw gezag eindigt automatisch als uw kind 18 jaar wordt of
voor die tijd trouwt. Ook kunt u het gezag (tijdelijk) kwijtraken als u niet in
staat bent om uw kind te verzorgen en op te voeden of als u uw kind slecht
behandelt. Gaan u en uw partner uit elkaar, dan kunt u aan de rechter vragen
het gezag aan een van u toe te kennen.
Ontheffing van gezag
Als u niet in staat bent uw kind te verzorgen en op te
voeden, kan de rechter u ontheffen van het gezag. Dit gebeurt alleen als het in
het belang van uw kind is en u het ermee eens bent. In uitzonderingsgevallen
kan sprake zijn van een gedwongen ontheffing. Meestal krijgt Bureau Jeugdzorg
dan het gezag over uw kind. Uw kind wordt opgevoed in een pleeggezin of tehuis.
U heeft als ouder officieel niets meer over uw kind te vertellen, maar u blijft
wel zo veel mogelijk bij het kind betrokken.
Ontzetting uit gezag
Wanneer u uw kind bijvoorbeeld ernstig verwaarloost of
mishandelt, kan de rechter u ontzetten uit het ouderlijk gezag. Dit is een
zwaardere maatregel dan ontheffing van het gezag. De maatregel is niet
vrijwillig en alleen mogelijk als u niet meewerkt aan een oplossing voor de
problemen van uw kind. Het gezag over uw kind wordt meestal overgedragen aan
Bureau Jeugdzorg. Uw kind gaat naar een pleeggezin of tehuis.
Einde gezamenlijk ouderlijk gezag
Heeft u als ouder en niet-ouder gezamenlijk gezag en gaat
u uit elkaar, dan kan het gezamenlijk gezag worden beëindigd op uw eigen
verzoek of op verzoek van uw partner. U moet hiervoor beiden of ieder
afzonderlijk een verzoek indienen bij de rechtbank. Nadat het gezamenlijk gezag
is beëindigd, blijft de niet-ouder onderhoudsplichtig. De niet-ouder houdt deze
onderhoudsplicht zolang als het gezamenlijk gezag heeft geduurd.
Gerechtelijke vaststelling
Door een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap is
het kind, met terugwerkende kracht vanaf de geboorte, het kind van de vader. Er
ontstaat door deze gerechtelijke vaststelling een juridische band: de
familierechtelijke betrekking.
De vader verkrijgt door de gerechtelijke vaststelling
echter niet het gezag over het kind. Als de moeder en de vader het ouderlijk
gezag over het kind gezamenlijk willen uitoefenen dan kunnen zij dit op hun
beider verzoek laten aantekenen in het gezagsregister bij een rechtbank.
Zie ook
Digitaal aanvragen
gezamenlijk gezag
Rechtspraak.nl -
Formulieren - Aanvragen gezamenlijk gezag – Verkregen op 22 augustus 2013
In het kort
Digitaal aanvragen
- Inloggen met DigiD van beide ouders.
- BSN (Burgerservicenummer) van het kind invullen.
- Gegevens worden automatisch uit de GBA opgehaald. Er is hiervoor dus geen geboorteakte nodig.
- Er wordt een controle gedaan in het curateleregister.
- Binnen 2 weken krijgt u bericht.
Digitaal aanvragen is niet mogelijk als:
- De ouders geen DigiD hebben.
- Het kind (nog) geen BSN heeft.
Schriftelijk aanvragen:
In dit geval kunt u het
gezamenlijk gezag schriftelijk aanvragen.
Internetformulier voor het
digitaal aanvragen van gezamenlijk gezag
Rechtspraak.nl -
Formulieren - Aanvragen gezamenlijk gezag – Verkregen op 22 augustus 2013
Inleiding
Via dit formulier kunt u samen met de andere ouder
eenvoudig het gezamenlijk gezag over uw kind digitaal aanvragen. Beide ouders
loggen in met hun DigiD. U hebt het Burgerservicenummer (BSN) van uw kind nodig
bij het invullen van het formulier. Na het invullen van het formulier wordt uw
aanvraag verwerkt. U ontvangt binnen twee weken per post een uittreksel uit het
Gezagregister inzake uw aanvraag tot gezamenlijk gezag op het adres waar het
kind staat ingeschreven.
Ouderlijk gezag
Door erkenning van het kind is de vader nog geen
wettelijk vertegenwoordiger van het kind. Hiervoor moet gezamenlijk gezag
worden aangevraagd. Lees meer over gezag over een kind.
Stappen in het
formulier
1.
Inleiding
2.
Indienen
3.
DigiD
4.
Ouders en kind
5.
Samenvatting
6.
Tot slot
_____
Disclaimer: Op deze website wordt geen sluitend juridisch advies gegeven: neemt u hiervoor, als het zover komt, contact op met bijvoorbeeld een advocaat, notaris of de geëigende overheidsinstanties. Deze website huldigt een eigen rechtsopvatting op een rechtsgebied dat in ontwikkeling is. Hoewel er de grootst mogelijke algemene zorg aan uw adviesverzoek en – in voorkomend geval - melding besteedt wordt, zijn we niet aansprakelijk voor de gegeven adviezen. Adviezen en reacties worden uitsluitend gegeven onder volledige uitsluiting van alle aansprakelijkheid voor de gegeven adviezen en reacties.
_____
Geen opmerkingen:
Een reactie posten