2. Een verzoekschrift indienen bij het Europees Hof

Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
Volledige tekst van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) (30-11-1998; NL)
Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) waarborgt bepaalde mensenrechten en fundamentele vrijheden voor alle burgers in de 45 lidstaten van de Raad van Europa. Kandidaat-lidstaten kunnen pas toetreden tot de Raad van Europa als zij het EVRM hebben geratificeerd. Naast het vastleggen van grondrechten, bevat het EVRM ook de statuten van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Sinds de ondertekening van het Verdrag in 1950, is het EVRM aangevuld met 12 Protocollen.

EVRM-artikelen van belang voor ouderschap

Artikel 8 - Recht op eerbiediging van privéleven, familie- en gezinsleven (zgn. familylife-artikel)
1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.
2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Artikel 14 - Verbod van discriminatie
Het genot van de rechten en vrijheden die in dit Verdrag zijn vermeld, moet worden verzekerd zonder enig onderscheid op welke grond ook, zoals geslacht, ras, kleur, taal, godsdienst, politieke of andere mening, nationale of maatschappelijke afkomst, het behoren tot een nationale minderheid, vermogen, geboorte of andere status.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) beoordeelt verzoekschriften van individuen, organisaties en landen tegen lidstaten van de Raad van Europa op basis van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Het Hof kan bijvoorbeeld een boete opleggen. De uitspraken van het Hof zijn definitief (er is geen hoger beroep meer mogelijk) en bindend voor de betrokken staten.

Het indienen van een verzoekschrift bij het Hof:
Basisinformatie over procedures bij het Hof (Engels)
Formulier voor het indienen van een Verzoekschrift bij het Hof (NL)
Toelichting bij het invullen van een verzoekschrift (2-10-2002; NL)
Noot bij indiening van een verzoekschrift (2-01-2002; NL)
Schematisch procesverloop van procedures bij het Hof (Engels)
Wat doet het Hof niet voor verzoekers (Engels)

Kontaktgegevens van het Hof bij de Raad van Europa:
European Court of Human Rights (Council of Europe
67075 Strasbourg-Cedex; France
Tel: +33 (0)3 88 41 20 18
Fax: +33 (0)3 88 41 27 30
Website

Ontvankelijkheid en bemiddeling:
Voordat een klacht door het Europees Hof in behandeling wordt genomen, moet voldaan zijn aan een aantal voorwaarden:

De indiener moet persoonlijk en direct het slachtoffer zijn van een schending van een fundamenteel recht dat is vastgelegd in het EVRM of in één van de protocollen hierbij

De klacht moet gericht zijn tegen een publieke instantie (wetgever, administratieve overheid, rechterlijke instantie). Klachten tegen personen of een particuliere organisatie worden niet door het EVRM in behandeling genomen.

Het Hof van de Rechten van de Mens is bedoeld als 'laatste redmiddel'. Het Hof neemt een verzoekschrift slechts in behandeling als alle nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput. In Nederland betekent dit dat de klager normaal gesproken moet procederen tot de Hoge Raad of de Raad van State.

Het verzoekschrift moet worden ingediend binnen zes maanden na de definitieve nationale beslissing.

Als een klacht ontvankelijk is, zal eerst bekeken worden of een schikking mogelijk is. Het Hof kan daarbij bemiddelen. Wanneer de poging tot schikken mislukt, bepaalt het Hof of het EVRM is geschonden. Is dat het geval, dan kan het Hof bepalen hoe aan de klager genoegdoening moet worden verstrekt.

Uitspraken van het Hof:
De uitspraak van het Hof is bindend voor de betrokken staat. Die gebondenheid kan soms leiden tot de noodzaak algemene maatregelen te treffen, bijvoorbeeld wetswijziging. Het Comité van Ministers van de Raad van Europa controleert of de staat de uitspraak ook inderdaad nakomt.

Het uitvoeren van deze uitspraken houdt voor de staten de verplichting in om indieners van verzoekschriften die hun zaak winnen, schadeloos te stellen en om te voorkomen dat er in de toekomst soortgelijke schendingen plaatsvinden als die welke het Hof heeft vastgesteld.

Hoe werkt het Hof?
Het Hof houdt zitting als Kamer van zeven rechters, of, bij buitengewone zaken, als Grote Kamer van zeventien rechters. De zeven rechters doen uitspraak in een zaak bij gewone meerderheid met de mogelijkheid voor individuele rechters tot opname van een minderheidsstandpunt in de uitspraak, uitspraken worden gedaan in openbare zitting en er is geen mogelijkheid om in beroep te gaan.

Het Hof is samengesteld uit 45 rechters (elke lidstaat van de 'Raad van Europa', vaardigt een rechter af naar het Hof). De rechters oefenen hun ambt uit in volledige onafhankelijkheid en onpartijdigheid ten opzichte van de lidstaten. De rechters worden gekozen door de Parlementaire Vergadering en het Comité van Ministers voor een termijn van zes jaar.

De Nederlandse rechter bij het Europese Hof van de Rechten van de Mens is sinds november 2004 Prof. mr. Egbert Myjer, voormalig hoofdadvocaat-generaal en hoofd van het ressortparket bij het Gerechtshof in Amsterdam. Ook is Myjer bijzonder hoogleraar Rechten van de Mens aan de VU in Amsterdam.

Het toezicht op de tenuitvoerlegging van de uitspraken van het Hof berust bij het Comité van Ministers van de Raad van Europa. Het Comité zorgt ervoor dat lidstaten het vonnis van het Hof uitvoeren (meestal de uitbetaling van een boete) en de veroordeelde lidstaat algemene maatregelen treft die nodig zijn om te voorkomen dat nieuwe schendingen plaats kunnen vinden. Bijvoorbeeld door aanpassing van de wetgeving, jurisprudentie, regels of praktijken, het bouwen van meer gevangenissen of het aanstellen van nieuwe rechters.

Het Europese Hof van de Rechten voor de Mens publiceert zijn beslissingen op de eigen website. De Raad van Europa plaats persberichten van het Hof op de eigen homepage.

Verdere bijzonderheden over het Hof
De invoering van het elfde protocol bij het EVRM in 1998 heeft de werking van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens drastisch veranderd. Voor 1998 was het EVRM slechts geldig voor de lidstaten van de Raad van Europa die het verdrag hadden geratificeerd. Sinds 1998 is het EVRM van toepassing op alle lidstaten, waarmee het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) een permanente internationaal-rechterlijke instantie is geworden. Omdat vanaf de jaren '90 de Raad van Europa is uitgebreid van 23 tot 45 landen (met name de Oost-Europese landen) en de toename van het gebruik van de EVRM-procedure, heeft het Hof meer gezag gekregen.

Door de verruiming van de toepassingsmogelijkheden heeft het Hof in de periode 1998-2002 dit Hof meer uitspraken gedaan dan in de voorgaande 39 jaar. In 2002 is begonnen met een studie om de werkdruk van het Europees Hof beheersbaar te houden.